Informator - "ŻYCIE BEZ PRZEMOCY"

POWIATOWE CENTRUM POMOCY RODZINIE W BIELSKU PODLASKIM INFORMATOR Z ZAKRESU PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY DOMOWEJ

w ramach kampanii profilaktycznej
„ ŻYCIE BEZ PRZEMOCY”.

BIELSK PODLASKI 2024R.

1. Definicja - przemoc domowa

W literaturze przedmiotu można odnaleźć wiele określeń przemocy domowej. Według definicji przyjętej w ustawie z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy domowej, przemoc jest to jednorazowe lub powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie, wykorzystujące przewagę fizyczna, psychiczną lub ekonomiczną, naruszające prawa lub dobra osobiste osoby doznającej przemocy domowej w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia lub mienia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą, ograniczenie lub pozbawienie dostępu do środków finansowych, możliwości podjęcia pracy, uzyskania samodzielności finansowej oraz naruszenie prywatności osoby lub wzbudzające u niej poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia, w tym podejmowane za pomocą środków komunikacji elektronicznej.

Wg pedagogów resocjalizacyjnych przemoc domowa określana jest jako wszystkie nieprzypadkowe akty naruszające osobistą wolność jednostki, które przyczyniają się do fizycznej albo psychicznej szkody drugiego człowieka i które wykraczają poza społeczne normy wzajemnych kontaktów międzyludzkich.

Najczęściej przemoc jest stosowana wobec kobiet. Kolejną grupą narażoną na przemoc są dzieci, następnie osoby starsze – rodzice, uzależnieni od swoich dzieci oraz w mniejszym stopniu mężczyźni. Znamiona przemocy dotykają również osoby niepełnosprawne.

Z psychologicznego punktu widzenia przemoc domowa to działanie, które:

• jest procesem i tworzy cykle,

• ma tendencje do powtarzania się i rzadko jest jednorazowym epizodem,

• można ją określić jako intencjonalną, gdyż działania sprawcy przemocy zmierzają do osiągnięcia określonego celu, kontrolowania i podporządkowywania ofiary (sprawca wykorzystuje przewagę siły stosując przemoc mając świadomość, że jest silniejszy od ofiary),

• wykorzystuje wyraźną atencję sił- toczy się w wymiarze dominacji i uległości, gdyż osoba stosująca przemoc (sprawca) dąży do uzyskania totalnej dominacji nad osobą doznającą przemocy (ofiara),

• nie jest zjawiskiem niezależnym od udziału człowieka, co oznacza, iż jest on zdolny do radzenia sobie ze złością, która czyni go sprawcą („nie mogę, to jest silniejsze ode mnie”, używane przez sprawców jest maską dla „nie chcę”),

• narusza prawa i dobra osobiste ofiar,

• powoduje ból i cierpienie.

2. Cykl przemocy domowej

Przemoc domowa rzadziej jest czynem jednorazowym, natomiast znacznie częściej jest procesem o długiej, nawet kilkunastoletniej historii. Ma tendencję do powtarzania się według zauważalnej prawidłowości. Przemoc ma cykliczny charakter.

Cykl przemocy składa się zwykle z trzech następujących po sobie faz:

• faza narastającego napięcia- jest to początek cyklu, który charakteryzuje się wzrostem napięcia i natężeniem sytuacji konfliktowych. Na tym etapie dochodzi do rozmaitych incydentów takich jak np. przejawy zazdrości, gniewu, kontrolowanie członków rodziny, używanie obraźliwych słów, poniżanie bliskiej osoby. Sprawca jest stale poirytowany i prowokuje kłótnie. Osoba, wobec której kierowana jest złość partnera stara się za wszelką cenę uspokoić sytuację zaspakajając żądania partnera i robiąc wszystko by poprawić mu nastrój. Często sama obarcza się winą za jego zachowanie i dąży do zadośćuczynienia i uszczęśliwienia sprawcy. Przyczyny narastającego napięcia mogą tkwić poza rodziną, czasem są to błahostki, drobne nieporozumienia, które spiętrzają napięcie. Sytuacja staje się nie do zniesienia i pojawia się agresja.

• faza ostrej przemocy- następuje wybuch gniewu i wyładowanie agresji. Czasami awanturę wywołuje sama ofiara zachowań przemocowych, ponieważ nie może już wytrzymać narastającego napięcia i chce żeby „już było po wszystkim”. W innych wypadkach gwałtowny atak wywołuje sprawca stawiając swojej ofierze żądania, których nie jest ona w stanie spełnić, na co on odpowiada agresją. Poirytowany dotąd sprawca wpada w szał, traci całkowicie kontrolę nad swoim zachowaniem i może pobić, zranić, okaleczyć ofiarę, dokonać strasznych czynów nie licząc się ze skutkami swoich agresywnych działań. Ta faza trwa stosunkowo krótko, ale może się zakończyć dramatycznie: pobiciem, uszkodzeniem ciała, a nawet śmiercią zaatakowanej osoby. W trakcie ataku ofiara robi wszystko, żeby ochronić siebie i uspokoić partnera. Zabiegi te jednak rzadko przynoszą pożądany skutek. Wraz z ustaniem aktu przemocy ofiara znajduje się w stanie szoku, nie chce uwierzyć w to, co się stało. Pojawia się u niej przerażenie, bezradność, poczucie wstydu, ale także złość, która powoduje, że najczęściej w tej fazie trwania przemocy osoby, które jej doznały decydują się na wezwanie pomocy i złożenie skargi, co jest początkiem interwencji w sytuacji przemocy domowej.

• faza miodowego miesiąca- jest to faza skruchy ze strony sprawcy i okazywania miłości. Agresor usprawiedliwia swoje zachowanie, okazuje żal z powodu tego, co się stało i zaklina się, że to już się więcej nie powtórzy. Na nowo zdobywa zaufanie osoby, którą skrzywdził, staje się miły, uczynny. Ofiara wierzy w zapewnienia partnera w to, że się zmienił, bo z całych sił pragnie, żeby tak właśnie było i nawet, jeśli jeszcze niedawno gotowa była uciec czy złożyć skargę, teraz zostaje i wycofuje się z podejmowania działań przeciwko sprawcy. Na tym etapie istnieją szanse na to, że jeśli sprawca chcąc utrzymać związek podda się terapii, jego agresywne zachowania zostaną powstrzymane. Bez specjalistycznej pomocy, sprawca nie jest w stanie długo wytrzymać w spokoju. Ponownie wzrasta w nim napięcie i wszystko zaczyna się od nowa.

3. Rodzaje przemocy domowej

Przemoc domowa może przyjmować różne formy. W literaturze przedmiotu znajdziemy wiele klasyfikacji form i rodzajów przemocy. Najbardziej powszechne i charakterystyczne rodzaje i formy przemocy zostały przedstawione w poniższej tabeli.

Tabela nr 1. Rodzaje i formy przemocy

Klasyfikacja form przemocy jest dość trudna, dlatego, iż wraz z dokonywaniem się zmian w społeczeństwie zmieniają się również struktury teoretycznych jej podziałów. W literaturze znajdziemy również podziały, dokonujące rozróżnienia przemocy ze względu na emocjonalne aspekty zachowania sprawcy. Jest nimi przemoc „gorąca” i przemoc „chłodna”. Przemoc gorąca to gwałtowny wybuch tłumionych uczuć złości, frustracji, wściekłości, powodujący agresywne zachowania. Często przyczyny tych trudnych uczuć sprawcy tkwią zupełnie gdzie indziej, np. powodują je konflikty w pracy. Sprawca nie mogąc sobie z nimi poradzić, odreagowuje je na członkach rodziny. Wie, że może sobie na takie zachowanie pozwolić. Zaś przemoc chłodna, w przeciwieństwie do poprzedniej nie przejawia się w występowaniu tak gwałtownych emocji i agresywnych zachowań. Wydaje się, że sprawca jest spokojniejszy bądź bardziej się kontroluje. Przemoc ta przejawia się nie raz w postaci bardzo rygorystycznego stylu wychowania czy też autorytarnego traktowania dorosłych członków rodziny. Sprawca jest przekonany o słuszności swoich czynów, zawsze znajdzie dla nich usprawiedliwienie: „gdybym ich nie bił, to nie wyrosłyby na porządnych ludzi”, „to dla jej dobra, bo inaczej całkowicie się zmarnuje”, „jakbym jej nie doprowadził do porządku, to by w ogóle o dom nie dbała” itp.

4. Przyczyny przemocy domowej

Przyczyny stosowania przemocy domowej są bardzo różne. Można do nich zaliczyć niedojrzałość i młody wiek, brak wiedzy i umiejętności wychowawczych, doznanie maltretowania we wczesnym dzieciństwie, niski poziom wykształcenia, bezrobocie, wszelkiego rodzaju uzależnienia, socjopatię, zaburzenia osobowości, problemy dnia codziennego i nieumiejętność radzenia sobie z nimi, niskie zarobki, złe warunki mieszkaniowe. Inne przyczyny mogą tkwić w izolacji społecznej rodziny, kłopotach małżeńskich, zbyt dużych wymaganiach stawianych dziecku. Przyczynę przemocy determinują pewne cechy osobowościowe sprawcy. Przemoc stosują ludzie, którzy nie w pełni się realizują, nie w pełni urzeczywistniają siebie, mają niską samoocenę i wykazują duże deficyty empatii. Mają problemy z samoakceptacją, spotykają ich niepowodzenia. Osobowość frustrata to osobowość chętna do przemocy. Świadomość ograniczeń własnych, piętrzących się problemów rodzi ogromne napięcie emocjonalne. Po pewnym okresie następuje naturalny wybuch, szukanie obiektu przekazania napięcia. Osoby stosujące przemoc są przez to co robią, również niszczeni. Ich psychika i zasady moralne są poddawane zniekształcającemu wpływowi przemocy.

Czasem przemoc powstaje bez żadnego konkretnego powodu. Wystarczy, że jednostka znajduje przyjemność w zadawaniu bólu, zarówno fizycznego jak i emocjonalnego. Przemoc domowa w wielu przypadkach jest związana z nadużywaniem alkoholu. Osoby znajdujące się w stanie nietrzeźwości tracą samokontrolę i mogą zachowywać się w nieprzewidywalny sposób. Pod wpływem alkoholu zanikają istniejące w człowieku hamulce, wewnętrzne zakazy krępujące jego zachowanie. Częste nadużywanie alkoholu prowadzi do nasilenia się zachowań agresywnych. Nawet osoba uznawana normalnie za spokojną i opanowaną, w stanie upojenia alkoholowego, może stosować przemoc niszcząc swoją rodzinę. Mimo iż pijany człowiek nie potrafi logicznie myśleć, rozumieć i oceniać swoich czynów oraz nie docierają do niego racjonalne argumenty, to nie można jednak w żaden sposób usprawiedliwiać jego agresywnych zachowań. Uzależnienie od alkoholu sprawcy przemocy nie jest okolicznością łagodzącą. To sam sprawca, wprowadzając się w stan nietrzeźwości, jest w pełni odpowiedzialny za swoje czyny. Uzależnienie od alkoholu wywiera zły wpływ nie tylko na osobę, która pije, ale stanowi poważne zagrożenie dla innych członków rodziny. Życie z alkoholikiem może doprowadzić do współuzależnienia. Stan taki jest bardzo niebezpieczny, gdyż podtrzymuje picie i utrudnia wyjście z nałogu. Zarówno osoby uzależnione jak i współuzależnione wymagają specjalistycznej pomocy terapeutycznej.

5. Skutki przemocy domowej

Przemoc domowa jest bezsprzecznie zjawiskiem negatywnym i mającym ogromny wpływ na rozwój człowieka na wszystkich etapach jego życia. Przemoc odciska głębokie piętno na psychice ofiar, podkopuje i niszczy ich osobowość.Mimo negatywnych skutków dla osób doznających przemocy, pozostają one w krzywdzących związkach przez wiele lat i nie potrafią się z nich uwolnić. Dlaczego tak się dzieje, że ofiary uważają, że nie ma wyjścia z sytuacji, w której się znajdują i trudniej im bronić się przed przemocą, obrazują to psychologiczne mechanizmy przemocy.

Częstym efektem jednorazowego wydarzenia lub też konsekwencją powtarzającej się spirali przemocy, wielokrotnych nadużyć i aktów (przy czym urazy te będą różnić się formą oraz trwałością) jest Zespół Stresu Pourazowego(PTSD). Jest to zaburzenie, któremu towarzyszy niepokój, drażliwość, agresja, powracanie śladów doświadczeń urazowych, natrętne wyobrażenia negatywnego zdarzenia, zaburzenia snu, zwiększona męczliwość, depresja, zaburzenia koncentracji. Objawy te mogą być długotrwałe, zagrażając życiu i zdrowiu jednostki (w przypadku dzieci takie objawy dość często utrzymują się aż do wieku dorosłego). Osoby będące ofiarami przemocy charakteryzują się ponadto nadmierną czujnością, zewsząd wyczekują sytuacji zagrożenia, są nadmiernie pobudzone, czego efektem są również koszmary senne oraz dolegliwości psychosomatyczne. Takie traumatyczne wydarzenia mogą również niszczyć kontakty społeczne, przyjaźń oraz miłość i przywiązanie do rodziny. Występuje również często pewna ambiwalencja w stosunku do osób krzywdzących: od wycofywania się do rozpaczliwego poszukiwania kontaktu z taką osobą. System obronny ofiary zwykle załamuje się, staje się ona bezbronna i uległa, towarzyszy jej poczucie zniechęcenia, zmęczenia fizycznego i psychicznego oraz rezygnacji we wszystkich sferach życia. Mogą również wystąpić stany tzw. zawężenia, czyli stany zmiany świadomości (stan ten jest swojego rodzaju ucieczką przed rzeczywistością), które przypominają trans hipnotyczny. Występuje wówczas rezygnacja, obniżenie inicjatywy oraz krytycznego osądu, oderwanie od rzeczywistości, a nawet zmiany w odczuwaniu (odrętwienia) oraz zaburzone poczucie rzeczywistości (czasu, miejsca, depersonalizacje). Osoby, które doznały przemocy przejawiają również zaburzenia regulacji emocji. Nie radzą sobie z wybuchami agresji, występowaniem gniewnych dysforii, innym razem natomiast wyrażają niechęć do jakichkolwiek form przemocy. Towarzyszy im również wzmożone napięcie oraz nerwowość. Objawy te nasilają się i utrwalają w sytuacji powtarzających się napadów i aktów przemocy. W sytuacji, kiedy jednostka dochodzi do przekonania, iż nie może nic zrobić, nie ma wpływu na sytuację, popada w stan biernej rezygnacji. Często w połączeniu z pewnym specyficznym poczuciem winy, może to doprowadzić do syndromu wyuczonej bezradności. Ofiara wówczas „poddaje się”, zaprzestaje jakichkolwiek działań, gdyż zdaje sobie sprawę, iż nie ma znacznego wpływu na to, co się dzieje. Skutki tego syndromu mogą być wielorakie. Od deficytów poznawczych (przekonanie o niemożności zmiany sytuacji i wpływu), poprzez deficyty w motywacji, do deficytów emocjonalnych wyrażających się w stanach apatii i lęku, uczucia zmęczenia i wspomnianej wcześniej depresji.

Oddzielnie można opisać zespół negatywnych konsekwencji przemocy stosowanej wobec dziecka. Jest to szczególny przypadek przemocy, gdyż wydarzenia z dzieciństwa mają ogromne znaczenie dla całego życia człowieka. Wpływają na jego rozwój, umiejętność współżycia z innymi i budowania bliskich intymnych relacji. Dzieciństwo jest również okresem, podczas którego kształtuje się osobowość, rozwija emocjonalność i style zachowania. Wszystkie negatywne wydarzenia i urazy uniemożliwiają prawidłowy rozwój, prowadząc dziecko na obszary patologiczne.

Dzieci maltretowane psychicznie nacechowane są brakiem zaufania do innych, brakiem poczucia bezpieczeństwa, poczuciem bezradności i złości, nieumiejętnością rozwiązywania problemów wynikającą z niskiego poczucia własnej wartości oraz tendencją do izolacji emocjonalnej i społecznej. Dramatem dziecka krzywdzonego jest fakt, że największym odczuwanym przez nie zagrożeniem jest zagrożenie płynące ze strony bliskich. Dzieci nie mają wystarczająco rozwiniętego aparatu poznawczego, aby za pomocą intelektu zrozumieć całą sytuację i nadać jej sens. Często dochodzą do wniosku, że to one są winne zaistniałej sytuacji. Dzieci mają zdecydowaną tendencję do obwiniania się za to, co dzieje się w domu. Często bowiem awantury zaczynają się od kłótni o kwestie opieki lub wychowania dzieci. Nie rozumiejąc dynamiki i procesu przemocy uważają, że to one powodują przemoc. To prowadzi je do wniosku, że powinny zmienić swe zachowanie by zapanował spokój – są np. bardzo grzeczne, spokojne, świetnie się uczą. Zauważono, że nawet niemowlęta zmieniają swe zachowanie jakby przeczuwając, że może to wyciszyć negatywne emocje.

Dzieci krzywdzone stosują specyficzne mechanizmy obronne zafałszowując rzeczywistość i zmieniając znaczenie wydarzeń, często idealizują sprawcę przemocy utrzymując z nim paradoksalną więź polegającą jednocześnie na odczuwaniu głębokiej nienawiści i fanatycznego wręcz przywiązania. Typowe stosowane mechanizmy obronne to wyparcie wydarzeń ze świadomości, także izolacja afektu polegająca na pozornym nieodczuwaniu emocji związanych z wydarzeniami. Ponadto dzieci mają tendencje do uciekania od trudnej rzeczywistości w świat fantazji. Często snują fantazje agresywne. W takich sytuacjach mogą u nich pojawiać się fantazje dotyczące zabicia agresywnego rodzica lub ukarania go, celem zostawienia ofiary w spokoju. Tego rodzaju reakcje mogą być konsekwencją obwiniania się przez dziecko o prowokowanie przemocy w domu. Wśród zachowań ucieczkowych często pojawiają się też tendencje do uzależnień- alkohol, narkotyki, czy też gry komputerowe, a u dzieci młodszych- kompulsywna zabawa. Dzieci nie potrafią sobie również poradzić z olbrzymimi pokładami złości i gniewu związanymi z ich trudną sytuacją. Nie posiadają możliwości, by wyładować złość i gniew na sprawcach przemocy, więc posługują się mechanizmem obronnym projekcji swojej złości na inne osoby lub instytucje. Jest to postawa przejawiająca agresję nie tylko w stosunku do otoczenia, ale również do samych siebie, co w konsekwencji doprowadza do autodestrukcji.

Konsekwencje psychologiczne przemocy wobec dzieci:

Zaburzenia w sferze emocji:

• depresyjność, z rysem wyuczonej bezradności, polegającym na przekonaniu o braku kontroli nad swoim życiem, przekonaniu, „że tak już musi być”,

• szeroko rozumiane zaburzenia lękowe – lęki nocne i koszmary senne, fobie społeczne. Lęk u ofiar przejawia się zarówno w postaci uogólnionej, ale także jako specyficzne fobie, często związane bezpośrednio z okolicznościami wykorzystania bądź groźbami ze strony sprawcy,

• próby samobójcze i samookaleczenia,

• wybuchowość i agresja (jako przeniesienie afektu) lub przeciwnie – tłumienie afektu, wycofanie emocjonalne.

Zmiany w postrzeganiu siebie:

• poczucie bezradności, paraliżu inicjatywy,

• zaniżona samoocena, samo obwinianie się, poczucie napiętnowania i odmienności.

Zmiany w relacjach społecznych:

• poszukiwanie takich relacji, w których odtworzy się patologiczny wzorzec relacji ze sprawcą,

• wycofanie, izolowanie się,

• popadanie w skrajności (lgnięcie do innych, następnie odrzucanie ich),

• trwały brak zaufania do innych,

• wyidealizowany obraz prześladowcy/ identyfikacja ze sprawcą – AGRESJA.

Zmiany w funkcjonowaniu poznawczym:

• zaburzenia koncentracji uwagi i pamięci,

• zaburzenia procesów myślowych, zniekształcenia postrzegania siebie, świata na skutek nawracających nastrojów depresyjnych,

• zaburzenia tzw. spójności narracyjnej, czyli umiejętności zorganizowania przekazu we wstęp, rozwinięcie, zakończenie, w konsekwencji problemy z nauką.

6. Mity i stereotypy na temat przemocy domowej

Wiele społeczeństw czy środowisk nie reaguje na problem przemocy domowej, wyrażając tym samym zgodę na przemoc. Jest to wynik funkcjonujących w świadomości społecznej mitów i stereotypów na temat przemocy, które pokazują fałszywy obraz problemu. Mity i stereotypy usprawiedliwiają stosowanie przemocy, służą do ukrycia czy zbagatelizowania problemu, przez co utrudniają prawidłowe reagowanie na akty brutalności czy okrucieństwa wobec bliskich. Dają osobie stosującej przemoc sygnał o społecznym przyzwoleniu na nią, umacniają w nim pewność siebie i poczucie bezkarności, zniewalając ofiarę przemocy i zmuszając ją do milczenia. Warto zatem wiedzieć, co jest mitem i stereotypem, aby nie ulegać fałszywym przekonaniom odbierającym siłę do walki o lepsze życie:

„Przemoc domowa to sprawa prywatna, nikt nie powinien się wtrącać”

NIEPRAWDA

Przemoc, wykorzystywanie, bicie, krzywdzenie osób bliskich jest przestępstwem, tak samo groźnym i podlegającym karze jak przemoc wobec obcych osób. Bycie małżeństwem czy mieszkanie razem pod jednym dachem w wolnym związku nie daje nikomu prawa do stosowania przemocy, nie zwalnia z odpowiedzialności prawnej. Każdy ma prawo, a nawet obowiązek reagować na przestępstwo.

„Przemoc zdarza się tylko w rodzinach z marginesu społecznego”

NIEPRAWDA

Przemoc domowa występuje we wszystkich grupach społecznych, niezależnie od poziomu wykształcenia lub statusu społecznego czy materialnego. Zdarza się, że wyżej wykształceni sprawcy stosują często bardziej wyszukane formy przemocy.

„Przemoc jest wtedy, gdy są widoczne ślady na ciele ofiar”

NIEPRAWDA

Nie tylko siniaki, złamania czy oparzenia świadczą o przemocy. Przemoc ma „wiele twarzy”. To także poniżanie, obelgi, zmuszanie do określonych zachowań, grożenie, zastraszanie.

„Jeśli ktoś jest bity, to znaczy, że sobie na to zasłużył”

NIEPRAWDA

Nikt nie zasługuje na bicie, krzywdzenie, maltretowanie, niezależnie od tego, co zrobił lub powiedział. Nie wolno poniżać, bić innych, ani się nad nimi znęcać. Nikt nie ma takiego prawa.

„To był jednorazowy incydent, który nigdy się nie powtórzy”

NIEPRAWDA

Przemoc domowa niemal nigdy nie jest wyjątkowym, pojedynczym wydarzeniem. Przemoc ma tendencję do powtarzania się. Niezatrzymana eskaluje i przybiera na sile. Nie wolno czekać i łudzić się, że sama się skończy. Przemoc nigdy sama nie mija- trzeba stanowczo powiedzieć NIE i podjąć konsekwentne działania by wyjść z przemocy.

„Przyczyną przemocy domowej jest alkohol”

NIEPRAWDA

Nawet uzależnienie od alkoholu nie zwalnia od odpowiedzialności za działania dokonywane pod jego wpływem. Alkohol może nasilać przemoc i ułatwia jej stosowanie. Stanem nietrzeźwości sprawcy próbują usprawiedliwić fakt znęcania się nad członkami rodziny.

„Gdyby ofiara naprawdę cierpiała odeszłaby od sprawcy”

NIEPRAWDA

Ofiary naprawdę cierpią, nikt nie lubi być bitym i poniżanym. To, że ofiary nie odchodzą od sprawcy wynika zwykle z ich zależności od sprawcy, z trudności mieszkaniowych, z przekonań odnośnie małżeństwa, z nacisków, jakim są poddawane ofiary ze strony sprawcy, a także rodziny, kolegów, sąsiadów.

„Ofiary przemocy domowej akceptują przemoc”

NIEPRAWDA

Osoby doznające przemocy zawsze próbują się bronić, ich działania są jednak mało skuteczne. Wypróbowują różne, często nieracjonalne strategie obronne, które w konsekwencji powodują nasilenie przemocy.

„Nie ujawnia się tajemnic rodzinnych”

NIEPRAWDA

Przemoc jest poważnym problemem, który niszczy nie tylko osobę, która jej doświadcza, ale również innych członków rodziny narażonych na uczestniczenie w aktach przemocy. Nie można ukrywać przemocy i pozostawać biernym. Takie zachowanie na pewno nie uzdrowi rodziny. Należy chronić przed przemocą siebie i swoich bliskich. Ujawnienie problemu i zwrócenie się po specjalistyczną pomoc nie ma nic wspólnego z ujawnianiem tajemnic rodzinnych. Przemoc domowa nie może być tajemnicą. Nie ma innej drogi do wyjścia z przemocy, niż ujawnienie jej i przeciwdziałanie.

„Gwałt w małżeństwie nie istnieje”

NIEPRAWDA

Każda osoba niezależnie od tego czy żyje w związku formalnym, nieformalnym czy jest wolna, jest uprawniona do samodzielnego decydowania o swoim życiu intymnym i zachowaniach seksualnych. Małżeństwo nie zmienia definicji gwałtu. Gwałt polega na doprowadzeniu innej osoby do poddania się czynowi nierządnemu lub wykonania takiego czynu, stosując przemoc, groźbę bezprawną lub podstęp. Definicja ta nie wyklucza małżonków, ani innych osób z rodziny sprawcy.